بازرسی ادواری آسانسورها به صورت سالانه الزامی است
ســازنـدگـان و مـدیـران سـاختمـان‌ها در دام شرکتهای آسانسوری فاقد صلاحیت گرفتار نشوند.
جلسه هم‌اندیشی و نشست تخصصی با هدف بررسی برخی مسائل و مشکلات پیش روی صنعت آسانسور و پله برقی کشور با حضور کارشناس مسئول اجرای استاندارد آسانسور و پله برقی در سازمان ملی استاندارد رئیس هیأت مدیره سندیکای صنایع آسانسور و پله برقی ایران و چند تن دیگر از اعضای هیأت مدیره و با حضور مشاور مدیرعامل موسسه فرهنگی-مطبوعاتی ایران در تاریخ 29 تیر ماه 92 در سالن کنفرانس دفتر مرکزی روزنامه ایران برگزار شد.
صنعت آسانسور و پله برقی کشور در دهه‌های گذشته فراز و نشیب بسیاری داشته است و در هر مقطعی بنابر شرایط و تحولات آن دوران در گذر دوران انقلاب، دوران دفاع مقدس، دوران سازندگی، دوران رونق ساخت و ساز و ساخت مسکن مهر در اقصی نقاط کشور ، همواره دچار مسائل و مشکلات از یک سو و کمبود و نقصان قوانین و مقررات از سوی دیگر، در مقاطعی از زمان دست اندرکاران این صنعت و نیز خریداران و استفاده کنندگان از این تجهیزات را دچار مشکلات و معضلاتی نموده است. ضمن ارج نهادن به صنعتگران پرتلاش کشور، در این نشست تلاش گردید هرچند به اختصار اما برخی مسائل مطرح و واکاوی گردد.برنامه‌های آینده سازمان ملی استاندارد، مسائل پیش روی صنعت، تصویب قوانین جدید استاندارد در قالب ویراش جدید استاندارد ملی، پدیده مهر فروشی در صنعت آسانسور، بازرسی‌های ادواری آسانسورها و پله‌های برقی از جمله اهم مسائل مطرح شده در این نشست بود.
آسانسور و وجوب فرهنگسازی بیشتر
در ابتدای جلسه آقای علی گلشنی مشاور مدیرعامل موسسه فرهنگی-مطبوعاتی ایران با ذکر خیر مقدم گفت: با توجه به افزایش ساخت و ساز در سال‌های اخیر و سیر پر شتاب تقاضا برای آسانسور و سیستم‌های حمل و نقل عمودی، لزوم فرهنگسازی در این عرصه بیش از پیش احساس می‌شود.
به نظر می‌رسد فرهنگ سازی، قانون گذاری و سیاستگذاری‌های به موقع نتوانسته است همپای این رشد روز افزون حرکت نماید. در کنار عملکرد متولیان دولتی این صنعت و عملکرد سندیکای صنایع آسانسور و پله برقی ایران که تنها تشکل و مرجع دارای ساز و کار مشخص در این صنعت می‌باشد، نقش رسانه‌ها و مؤسسات فرهنگی و آموزشی نیز قابل ارزیابی است.
رسانه‌ها به مثابه حلقه ارتباط ذهنی متخصصین و مسئولان با عامه مردم می‌بایست نقش پر رنگتری در جهت آموزش همگانی آسانسور و پله برقی و اعتلای اطلاعات سازندگان و مدیران آپارتمان‌ها داشته باشند.روزنامه ایران در بین سایر رسانه‌ها، پیشتاز عرصه فرهنگی در این صنعت مهم بوده است.
در ویرایش جدید مقررات استاندارد مبحث ایمنی بسیار پررنگ‌تر مطرح گردیده است
آقای مجتبی ذوالفقاری کارشناس مسئول اجرای استاندارد آسانسور و پله برقی سازمان ملی استاندارد نیز ضمن تشکر از توجه روزنامه ایران به صنعت آسانسور گفت: ابتدا لازم به ذکر است ویرایش جدید استاندارد آسانسورهای برقی مراحل نهایی را طی می‌نماید که بر اساس آخرین ویرایش استاندارد EN81-1 است و امیدواریم طی ماه‌های آتی این استاندارد منتشر گردد.
در ویرایش جدید مباحث ایمنی پررنگ‌تر مطرح گردیده است ضمن این‌که در دیگر مباحث هم از جمله الزامات آسانسورهای بدون موتورخانه (MRL) ارائه شده است و در ویرایش جدید ما شاهد به‌روزرسانی استانداردها با شرایط کنونی صنعت آسانسور هستیم.
مورد دوم هم این‌که همان‌طور که استحضار دارید در سال گذشته استاندارد پله‌های برقی و پیاده روهای متحرک بر اساس استاندارد EN115 و با شماره استاندارد ملی 1-13836 تدوین شد.
و در مورد اخیر موسسه در حال بررسی و تایید صلاحیت شرکتهای بازرسی جهت اجرای این استاندارد است و علاقمندان و دست اندرکاران می‌توانند این استاندارد ملی را از سایت اینترنتی سازمان ملی استاندارد دریافت و مورد استفاده قرار دهند که البته مکاتبات هم با سندیکای آسانسور جهت اجرای بهتر انجام پذیرفته است و امیدواریم استاندارد پله‌های برقی و پیاده روهای متحرک از اواخر سال جاری و نهایتاً از اوایل سال آینده اجرایی شود.
شرکتهای آسانسوری توانسته‌اند بخش قابل توجهی از نیاز کشور را تولید و تامین نمایند
در ادامه آقای فرید کورس، رئیس هیات مدیره سندیکای صنایع آسانسور و پله برقی ایران گفت: صنعت آسانسور در دو دوره قابل بررسی است، دوره اول شامل سال‌های قبل از انقلاب اسلامی که برخی شرکت‌ها تجهیزات و ملزومات آسانسورها را وارد کشور کرده و در پروژه‌های مختلف نصب کردند و در ادامه شرکتهای ایرانی هم سرویس و نگهداری آن‌ها را بر عهده گرفتند.
دوره نوین پس از انقلاب اسلامی و در حقیقت بعد از اتمام جنگ تحمیلی آغاز گردید و در آن مقطع معدودی شرکت‌ها، تولید بعضی قطعات مورد مصرف در صنعت آسانسور و پله برقی را شروع کردند و مقارن شدن رشد ساخت و ساز در کشورمان باعث رشد تولید ملی گردید.. در این مقاطع شاهد رشد کمی شرکتهای آسانسوری هستیم و این شرکت‌ها توانستند بخش قابل توجهی از نیاز داخل کشور به قطعات و ملزومات را پاسخگو باشند به نحوی که واردات آسانسورهای کامل (پکیج) را به حداقل برساند و خوشبختانه با تدوین استانداردهای لازم، نظارت بر تولید و نصب آسانسور و پله‌های برقی نیز به اجرا درآمد.»
رئیس هیات مدیره سندیکای صنایع آسانسور و پله برقی ایران در ادامه می‌گوید: با تشکیل سندیکای صنایع آسانسور و پله برقی ایران و تدوین استانداردها با همکاری سندیکا، سازمان ملی استاندارد و وزارت صنعت، معدن و تجارت، معضلات و حوادث به کمترین میزان رسیده و این محصول همکاری و تعامل بین آن‌ها است.
وی در ادامه اضافه می‌کند: در شرایط فعلی به نظر می‌رسد ما باید مباحث فرهنگسازی و افزایش آگاهی کارفرمایان از یک سو و از سوی دیگر مدیران ساختمان‌ها به عنوان خریداران و بهره برداران آسانسورها را با مقررات استاندارد آشنا نماییم و به عبارت دیگر کارفرمایان و مدیران ساختمان‌ها با آسانسورهای استاندارد، نصب و اجرای استاندارد، سرویس و نگهداری استاندارد آشنا شده و بهره برداری استاندارد را شاهد باشیم.
در ادامه غلامرضا قلیچ‌خانی، دبیر کمیته فنی سندیکای صنایع آسانسور و پله برقی ایران می‌گوید: «با تشکر از مدیران روزنامه وزین ایران که این جلسه را در جهت بیان مسائل صنعت آسانسور ترتیب دادند، ما می‌دانیم که وجود قوانین در همه زمینه‌ها و شئونات اجتماع اهمیت دارد اما به نظر می‌رسد مسأله مهم‌تر نظارت بر اجرای کامل قانون است. ما اعتقاد داریم اداره استاندارد متحمل زحمات زیادی در رابطه با تدوین استانداردها و مقررات گردیده است و سندیکای آسانسور به عنوان یکی از ارکان اجرایی این صنعت برای خود رسالتی قائل و معتقد است در جهت اجرای کامل استانداردها می‌باید اهتمام بیشتری صورت پذیرد، با توجه به ازدیاد ساخت و سازها و افزایش تقاضا برای آسانسور و رشد شرکتهای فاقد مجوز و گواهی، مباحثی چون فروش مهر به وجود آمده است. سندیکا با تاسیس کمیته‌هایی پیگیر این معضل می‌باشد»
وی در همین راستا خواستار کمک و همیاری موسسه استاندارد و دیگر نهادها و سازمان‌های مرتبط گردید.
غلامرضا قلیچ‌خانی در ادامه می‌گوید: با توجه به این‌که نصب آسانسور پس از طی مراحلی از ساخت و ساز در ساختمان‌ها توسط شرکت‌هایی انجام می‌پذیرد و بازرسی و صدور مجوز برای نصب و اجرای آسانسور پس از آن مراحل صورت می‌گیرد، بار مسائل و مشکلات دیگر بخش‌ها بر دوش شرکتهای آسانسور تحمیل می‌گردد.وی در ادامه خواستار تفکیک مشکلات و معضلات ساختمان‌ها به لحاظ ساخت و ساز و مصالح از مسائل مربوط به آسانسورها گردید.
فروش امتیاز پروانه طراحی و مونتاژ یکی از معضل‌ها در بخشی از صنعت آسانسور می‌باشد
مجتبی ذوالفقاری کارشناس مسئول اجرای استاندارد آسانسور و پله برقی در سازمان ملی استاندارد در پاسخ به مطالب مطرح شده از سوی قلیچ‌خانی می‌گوید: «قسمتی از این معضلات تحت عنوان فروش امتیاز پروانه طراحی و مونتاژ در بخشی از صنعت آسانسور قابل بررسی است.»
وی سپس فروش امتیاز پروانه طراحی و مونتاژ را این‌گونه تعریف می‌کند و می‌گوید: «این پدیده عبارت است از خرید امتیاز پروانه طراحی و مونتاژ توسط افراد حقیقی و حقوقی که به لحاظ داشتن شرایط فروش و نصب آسانسور، دارای شرایط لازم نیستند و یا گاهی دارای این شرایط لازم هستند و برای فرار از پرداخت مالیات اقدام به خرید این امتیاز از شرکتهای آسانسوری صاحب صلاحیت می‌نمایند.»
این موضوع از دیرباز در وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان ملی استاندارد، شورای سیاستگذاری و برنامه‌ریزی صنایع آسانسور که پیش از این در وزارت صنایع تشکیل می‌شد مورد بحث بوده است و اخیراً در سطح استان تهران با جدیت و اهتمام بیشتری پیگیری و با آن مقابله می‌شود.
وی در ادامه می‌گوید: «ما خرید و فروش امتیاز پروانه طراحی و مونتاژ را تایید نمی‌کنیم، بارها از نظر حقوقی این موضوع را مورد بررسی قرار داده‌ایم و اعلام شده است از نظر سازمان ملی استاندارد شرکتی که مهر و امضای خود را پای مدارک یک دستگاه آسانسور می‌زند، در واقع تمام مسئولیت‌ها و خدمات پس از فروش آن آسانسور را می‌پذیرد.»
وی سپس اضافه می‌کند:«ما با تصویب مقررات، کارفرما و مجریان را در نصب آسانسورهای استاندارد، ملزم به رعایت الزامات استاندارد نموده‌ایم و مالکان ساختمان‌ها و کارفرمایان می‌باید از شرکتهای دارای پروانه طراحی و مونتاژ آسانسور خریداری نمایند.»
در ادامه سید مهدی طباطبایی بازرس هیات مدیره سندیکا می‌گوید:« برخی خریداران، آسانسورهای خود را از شرکت‌هایی خریداری می‌کنند که واجد شرایط نیستند و اصطلاحاً به آن‌ها شرکتهای موتوری می‌گویند.»
فرید کورس: «ما باید روالی اصولی و صحیح را تعریف و بر اساس آن تخلفات را پیگیری نماییم.»
ذوالفقاری می‌گوید:« ما باید با مسائل به صورت جامع و کلان برخورد نماییم و فروش آسانسور را معطوف به شرکتهای توانمند از نظر طراحی، مهندسی و خدمات پس از فروش کنیم. اکنون نیازمند روش‌های صحیح در اجرای مبارزه با خرید و فروش امتیاز پروانه طراحی و مونتاژ هستیم. در آینده نزدیک و با همکاری و موافقت سندیکا، در یک تعامل سازنده و جهت برخورد با این پدیده، آمار فعالیت شرکتهای آسانسوری به وزارت اقتصاد و دارایی منعکس خواهد شد. با بررسی‌های صورت گرفته در مورد مکانیزم‌های دیگر کشورها به این نتیجه می‌توان رسید که با بالا بردن جرائم در کنار کار فرهنگی، می‌توان مسئولیت‌ها و هزینه‌های مترتب بر فروش امتیاز پروانه طراحی و مونتاژ را آنقدر بالا برد که عملاً این پدیده توجیه اقتصادی نداشته باشد.»
به نظر می‌رسد شرکتهای آسانسوری فروشنده امتیاز پروانه طراحی و مونتاژ با اجرای این طرح جدید و همچنین طرح جامع مالیاتی، باید منتظر مالیات کارهایی که مهر کرده‌اند و نیز جرائم متعلقه به خاطر عدم اظهار آن در اظهارنامه‌های مالیاتی سالانه خود باشند.
شرکتهای آسانسوری فروشنده امتیاز پروانه طراحی و مونتاژ در صورت احراز تعلیق خواهند شد
غلامرضا قلیچ‌خانی می‌گوید:« سندیکا در مراحل اول از این‌گونه شرکتهای آسانسوری فروشنده امتیاز پروانه طراحی و مونتاژ ابتدا با اخذ تعهد از ادامه این امر جلوگیری می‌نماید که البته با اجرای این تعهدات اکنون ما در صنعت آسانسور شاهد کاهش چشمگیر مهرفروشی هستیم و کمیته مبارزه با مهرفروشی در این مورد بسیار فعال است.
دبیر کمیته فنی سندیکای صنایع آسانسور و پله برقی ایران در ادامه می‌گوید: طبق آیین‌نامه اجرایی سندیکا، دارا بودن مدیر فنی توسط شرکتهای آسانسوری الزامی است و مطابق آمار شرکتهای آسانسوری که در یک سال تعداد قابل توجهی مهر فروخته بودند مؤاخذه و از ادامه فعالیت آن‌ها جلوگیری گردیده است و پیگیرانه این موارد را ادامه خواهیم داد چون مهرفروشی کاری غیر قانونی است.»
فرید کورس: «از دلایل افزایش قیمت مهرفروشی، بالا رفتن مسئولیت آن است و از نکات مثبت مبارزه با مهرفروشی علی‌رغم افزایش قیمت آن کاهش تعداد مهرفروشی می‌باشد و این گامی به سوی قانونمند شدن است که شرکتهای فاقد پروانه تلاش می‌نمایند نسبت به اخذ پروانه و فعالیت در چارچوب قانون اقدام کنند.»
مجتبی ذوالفقاری کارشناس مسئول اجرای استاندارد آسانسور و پله برقی در سازمان ملی استاندارد خواستار تلاش، همکاری، تعامل و برنامه‌ریزی بیشتر سندیکا به عنوان متولی صنعت با فروش امتیاز پروانه طراحی و مونتاژ توسط برخی شرکتهای آسانسوری در سطح کشور می‌شود.
وی می‌گوید: ما حتی شاهد خرید امتیاز پروانه طراحی و مونتاژ از سوی برخی شرکتهای دارای پروانه طراحی و مونتاژ هستیم که بنا به دلایلی از جمله فرار از پرداخت مالیات و... به این مورد روی می‌آورند و مسأله دیگر آسان بودن شرایط دریافت پروانه طراحی و مونتاژ است، به خصوص در شهرستان ها.
رحیم ادریسی نایب رئیس سندیکا نیز از لزوم توجه به نقش خریداران سخن گفت و از لزوم آگاهی‌دهی و اطلاع‌رسانی به خریداران آسانسورها مطالبی را بیان کرد.
وی با ذکر نمونه‌ای از اجرای پروژه‌های آسانسور در یکی از شهرستان‌ها که فاقد هرگونه ایمنی و استانداردی می‌باشد خواستار بررسی بیشتر و افزایش نظارت‌ها شد.
تشکیل سندیکای استانی نیاز اولیه ساماندهی صنعت آسانسور در استان‌ها
مجتبی ذوالفقاری: «ما حتی در بسیاری از شهرهای بزرگ هم فاقد سندیکای آسانسور هستیم.»
فرید کورس از تاسیس کمیته شعب خبر داد و گفت:« این کمیته مسئول بررسی و تهیه مقدمات شعب سندیکای آسانسور در شهرستان‌ها و استان‌ها خواهد بود.»
کارشناس مسئول اجرای استاندارد آسانسور و پله برقی در سازمان ملی استاندارد ایران: «مسلماً اثرات یک تیزر تلویزیونی حتی 20 ثانیه‌ای می‌تواند در آگاهی دهی به جامعه بسیار موثر و مفید باشد و این موضوع در اطلاع‌رسانی در زمینه استفاده از خدمات شرکتهای آسانسوری دارای پروانه طراحی و مونتاژ، لزوم انجام سرویس و نگهداری مستمر و لزوم انجام بازرسی‌های ادواری سالانه بسیار لازم است.»
سید مهدی طباطبایی بازرس هیات مدیره سندیکای صنایع آسانسور و پله برقی ایران از ارسال متن آگهی به یکی از نشریات کثیر الانتشار مبنی بر این‌که از خرید آسانسور از شرکتهای فاقد پروانه طراحی و مونتاژ خودداری کنند، خبر داده و ادامه می‌دهد: این روزنامه کثیرالانتشار پس از چاپ یک نوبت برای دو نوبت بعدی از چاپ آن خودداری نمود و دلیل آن را اعتراض همان شرکتهای فاقد صلاحیت آگهی‌دهنده بیان نمود.
ذوالفقاری در همین ارتباط از صدور و ارسال نامه‌ای از سازمان ملی استاندارد به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و روزنامه‌های کثیرالانتشار در آینده نزدیک خبر داد.
الزام و گسترش بازرسی‌های ادواری آسانسور و طرح طاها
مجتبی ذوالفقاری کارشناس مسئول اجرای استاندارد آسانسور و پله برقی در سازمان ملی استاندارد: «مطابق استاندارد 1-6303 آسانسورها در هر سال یک مرتبه، بعد از هر تغییر مهم در قطعات اصلی و بعد از هر حادثه باید مورد بازرسی ادواری قرار بگیرند، به عبارت دیگر علاوه بر بازرسی‌های هر سال یک مرتبه، اگر چنانچه آسانسوری دچار حادثه گردد حتی اگر از زمان بازرسی سالانه مدت کمی هم گذشته باشد باز هم باید مورد بازرسی قرار بگیرند.»
وی سپس اضافه می‌کند: «متاسفانه اهرم‌های اجرایی در اجرای بازرسی‌های ادواری از توانمندی‌های کافی و لازم تاکنون برخوردار نبوده‌اند و به دلیل عدم ضمانت اجرایی کافی از نتایج چشمگیری برخوردار نبوده است.
وی در ادامه می‌گوید: «در همین ارتباط جلسات بسیاری برگزار و پس از بررسی‌ها حتی الزاماتی از جمله قطع برق سه فاز، پلمب آسانسور و... در مورد ساختمان‌های فاقد بازرسی ادواری آسانسور پیشنهاد گردید و برخی موارد به دلیل ایجاد نارضایتی در بدنه عمومی اجتماع قابل اجرا نبوده است. اجرای بازرسی‌های ادواری نیازمند ساز و کار تشویقی و فرهنگسازی گسترده در جامعه می‌باشد اما آنچه در عمل تاکنون مورد اجرا قرار گرفته عبارت است از اجرای اجباری بازرسی ادواری هنگام تمدید پایان کار ساختمان دارای آسانسور. »
کارشناس مسئول اجرای استاندارد آسانسور و پله برقی در سازمان ملی استاندارد در ادامه از طرحی به‌نام طرح طاها (مخفف طرح اجرای هماهنگ استاندارد) خبر داد و گفت: «طبق این طرح در استان تهران و برخی استان‌های دیگر ساختمان‌های غالباً دولتی و عمومی به‌صورت انتخابی مورد بازرسی ادواری قرار می‌گیرند. «کارشناسان در ادامه از تأثیرات مثبت بازرسی‌های ادواری و نقش تشویقی آن در بیمه کردن آسانسورها گفتند و همچنین نقش مدیران ساختمان‌ها در انجام بازرسی ادواری آسانسورهای ساختمان‌ها را مهم شمردند.
مجتبی ذوالفقاری افزود: «در همین زمینه سازمان ملی استاندارد طی دو نوبت آگهی در روزنامه‌های کثیرالانتشار اطلاع‌رسانی کرده است. این موضوع در قالب هشدار به مدیران ساختمان‌ها، مبنی مکلف کردن مدیران ساختمان‌ها به بازرسی‌های ادواری و مسئول بودن آن‌ها در صورت عدم اجرای بازرسی ادواری و عدم انعقاد قرارداد سرویس و نگهداری با شرکتهای آسانسوری دارای پروانه طراحی و مونتاژ و وقوع حادثه، تأثیر زیادی در اجرای بازرسی‌های ادواری و افزایش ایمنی و آسایش استفاده کنندگان ساختمان‌های دارای آسانسور گذاشته است. وی در ادامه از ترسیم و تعریف مثلث مسئولیت حادثه در سوانح آسانسوری سخن به میان آورد و گفت:« در هر حادثه آسانسوری مثلث مسئولیت حادثه تعریف می‌شود، به صورتی که یک ضلع مثلث، شامل شرکت آسانسوری فروشنده آسانسور یا شرکت سرویس و نگهدار می‌باشد. ضلع دوم مالک یا مدیر ساختمان و ضلع سوم شرکت بازرسی کننده از آسانسور می‌باشد.»
فرید کورس نیز پیشنهاد اجرای بازرسی ادواری در ساختمان‌های دولتی و عمومی و سپس در دیگر ساختمان‌ها را مطرح کرد و گفت: «در این صورت افراد نسبت به انجام بازرسی‌های ادواری ترغیب خواهند شد و فرهنگسازی نیز در انجام کامل‌تر آن موثر است.»
علی گلشنی از رویه نشدن بررسی احراز صلاحیت شرکت‌ها و سایر مقدمات رسیدگی به پرونده‌ها در محاکم قضایی در مورد پرونده‌های حوادث آسانسور که غالباً توسط شرکتهای فاقد صلاحیت صورت گرفته است، سخن گفت و افزود:« مواردی را شاهد بوده ایم که در بعضی محاکم قضایی، قضات یا کارشناسان رسمی دادگستری در بررسی پرونده‌های حوادث آسانسور، اهمیت قابل توجهی به احراز صلاحیت شرکت‌ها، لزوم داشتن پروانه طراحی و مونتاژ شرکت نصب کننده، لزوم وجود قرارداد سرویس و نگهداری آسانسور، بیمه بودن دستگاه و... نداده‌اند.»
غلامرضا قلیچ خانی از اجرای برنامه‌ای مبنی بر احراز هویت و اصالت شرکتهای آسانسوری صاحب صلاحیت در حوزه سرویس و نگهداری آسانسور خبر داد.
در ادامه مجتبی ذوالفقاری با ذکر این‌که بازرسی ادواری باید ساز و کار و سازمان خود را داشته باشد، افزود: «بر مبنای استاندارد EN81-80 استاندارد ملی بازرسی ادواری تدوین شده است و این استاندارد در پیوست‌های خود دارای چک لیست بازرسی فنی دقیقی می‌باشد و امید است در آینده نزدیک پس از تصویب اجرا شود.»
در پایان نشست، علی گلشنی مشاور مدیرعامل موسسه فرهنگی-مطبوعاتی ایران ضمن تقدیر از همه بزرگوارانی که در این جلسه شرکت نمودند و با آرزوی موفقیت و پیشرفت همه صنایع کشور عزیزمان با دعوت از آقای هادی آقاجانی مدیر روابط عمومی روزنامه ایران، چند اثر منتشر شده توسط انتشارات موسسه ایران را به رسم یادبود به مدعوین اهدا کردند.