مزایای دیوار سبز از جمله مسائلی است که برای همگان امری آشنا و قابل قبول است. یکی از اولین مزایای گرین وال که اکثر افراد با آن آشنا هستند زیبایی بصری است اما نکته قابل توجه آن است که مزایای دیوار سبز به همین موضوع ختم نمی شود. در ادامه با دیگر مزایای آن آشنا شوید:
آرامش و زیبایی بصری:
با ظهور و ایجاد دیوار سبزهای جان تازه ای به نماهای سخت و سرد ساختمان ها دمیده شد. دیوارهای سبز از آن جهت که با رنگ سبز خود و گیاهان زیبا نمای ساختمان ها را زیبا می کند تاثیر بسیار زیادی در روحیه افراد دارند. دیوارهای سبز تا حد زیادی می توانند به کاهش اضطراب و استرس و تفکرات منفی کمک کند و در شادی بخشی زندگی تاثیر به سزایی دارند.
کاهش اثرات جزایر گرمایی شهر:
یکی دیگر از مزایای دیوار سبز بازگرداندن زندگی گیاهی به فضای شهری است که این زندگی گیاهی باعث وقوع فرآیندهای خنک کننده در محیط هایی که دارای دیوار سبز هستند شده است.
تلاطم هوای خنک، خنک شدن هوا، تلطیف محیط اطراف از مزایای گرین وال هستند که بسیار مورد توجه است.
ترکیب با محیط طبیعی اطراف:
دیوارهای سبز از عناصر طراحی پایدار هستند که به راحتی با محیط اطراف از جمله ساختمان های شهری و محیط های اطراف آن به خوبی ترکیب می شوند که این ترکیب دلنشین با بهره گیری از انواع گیاهان به وقوع می پیوندد.
تنوع در طراحی:
از مزایای استفاده از دیوار سبز می توان به تنوع بخشی که در طراحی ساختمان ایجاد می کند اشاره کرد. دیوار سبز می تواند روی انواع دیوار ها اجرا شود. در طراحی دیوار سبز نیز می توان از انواع گل ها و گیاهان بهره گرفت که همین امر نیز به نوعی با سلیقه افراد در ارتباط است.
مزایای دیوار سبز فقط به زیبایی آن ختم نمی‌شود همچنین وجودشان باعث حفاظت از ساختمان در برابر نور خورشید، باران و برف و نوسانات حرارتی می‌گردد از دیگر مزایای دیوار سبز، توانایی مجدد استفاده از آب است. گیاهان با شکستن ترکیبات و مواد مغذی در آب آلوده، به صورت مجدد از آن استفاده می‌کنند؛ دیوارهای سبز دامنه وسیعی از فواید زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی را نیز در بر می‌گیرند.
فواید زیست محیطی:
مزایای دیوار سبز ابعاد زیست محیطی زیادی را نیز در بر می گیرد که از جمله آن ها می توان به کاهش آلودگی هوا و آلاینده‌ها، کاهش گازهای گلخانه‌ای، کاهش دمای محیط پیرامون و تعدیل پدیده جزیره گرمایی شهری، کاهش آلودگی صوتی، کاهش مصرف انرژی اشاره کرد.
همچنین دیوارهای سبز با ایجاد زیست گاه برای انواع گونه های گیاهی و جذب پرندگان می تواند از نظر اکولوژّی تاثیر به سزایی داشته باشد و باعث حفظ تنوع گونه های گیاهی شود.
عایق دما و حرارت:
علاوه بر مزایای آنی و قابل لمس دیوار سبز، مزیت های دیگری نیز وجود دارد که از جمله آن ها می توان به کنترل نوسانات درجه حرارت اشاره کرد. این نوسانات حرارتی تاثیر مخربی بر مواد و مصالح ساختمانی دارد که وجود دیوار سبز به عنوان یک عایق بیرونی می تواند از این امر جلوگیری کند.
همچنین عایق شدن دیوار سبز می تواند باعث ذخیره انرژی در فصل های گرم و سرد سال شود و باعث کاهش هزینه های مرتبط با انرژی شود. بررسی های نشان می دهد دیوار سبز دمایی در حدود ده درجه خنک تر از دیوارهای مشابه خود است. از این جهت می توان مزایای دیوار سبز را در گروه اقتصادی نیز قرار داد.
کاهش سر و صدا :
کاهش آلودگی صوتی از مزایای دیوار سبز است که مورد توجه بسیاری از افراد قرار می گیرد. سطحی که توسط گیاهان زیادی پوشیده شده است تا تا حد زیادی می تواند از انتقال صدا جلوگیری کند.به همین دلیل در بسیاری از کشورها مانند آمریکا و اروپا از دیوارهای سبز استفاده می شود تا حد زیادی در کاهش آلودگی صوتی کمک کند.
مزیت های اجتماعی:
دیوارهای سبز باعث ادغام طبیعت و ساختمان های با یکدیگر شده اند که همین امر محیط های شهری را بیش از پیش زیبا کرده است. زیبایی شهری در ایجاد سلامت جسمی و روانی شهروندان کمک زیادی می کند. از این رو در سال های اخیر شهرداری ها و همچنین افراد به طور خصوصی اقدام به ساخت دیوارهای سبز کرده اند.
ایجاد فرصت های شغلی :
دیوارهای سبز فرصت های شغلی متفاوت و مناسبی را برای افراد با تخصص های متفاوت فراهم کرده است. این فرصت های شغلی از طراحی و اجرا تا نگهداشت دیوارهای سبز را شامل می شود که یکی از مزایای دیوار سبز محسوب می شود.
علاوه بر این زراعت شهری و کشت سبزیجات و صیفی جات از جمله مواردی است که می تواند در ایجاد دیوارهای سبز مورد توجه قرار گیرد.
بالا بردن بازده انرژی :
دیوار های سبز نوسانات دمایی را در سطح دیوار را بین ۱۰ تا ۶۰ درجه ی سانتیگراد به یکی از ۵ تا ۳۰ درجه ی سانتیگراد کاهش دهند.که باعث کاهش جنبش حرارت بین دیوار های ساختمان می شود.
این کاهش از طریق موارد زیر اعمال می شود:
- به دام انداختن یک لایه از هوا در داخل توده ی گیاه.
- کاهش دمای محیط از طریق تبخیر و تعرق و ایجاد سایه.
- ایجاد یک سپر در برابر وزش باد در طول ماه های زمستان.
- دیوار سبز می تواند با کاهش حرارت در اطراف دریچه های ورودی به خنک شدن ساختمان کمک کند و از این طریق انرژی کمتری نیز مصرف شود که یکی از مهم ترین مزایای دیوار سبز در ساختمان هاست.
انواع دیوار سبز :
انواع و نحوه ساخت دیوار سبز به شرح ذیل است:
۱- دیوار سبز مدولار : این داربست‌ها، داربست‌های فلزی بسیار سبکی از جنس استیل گالوانیزه هستند که یا بر دیوار بنا قرار گرفته‌اند و یا دارای سازه مستقل خواهند بود که گیاه بالا رونده را نگاه می‌دارند. به این پانل‌ها همچنین می‌توان فرم داد تا اشکال و منحنی‌های مورد نظر را ایجاد نمایند.این سیستم مدولار به دلیل سختی و صلابت پانل‌ها می‌تواند بین قسمت‌های مختلف ساختمان پل زده و یا به عنوان دیواره‌های سبز مستقل به کار گرفته شوند.
۲- دیوار سبز کابلی : سیستم کابلی برای نگهداری ازگیاهان رونده پر شاخ و برگ و با رشد سریع بکار می‌رود .سیستم کابلی از یک سری توپی، غالباً از جنس فولاد ضد زنگ تشکیل شده، که قابلیت عبور کابلها و کشش و انقباض آنها از میان یکدیگر را جهت شکل گیری شبکه مورد نظر فراهم کرده، تکیه و حامل گیاه مورد نظر میباشد.
توپی‌ها به کمک پیچی که از میان سوراخ مرکزی توپیعبور می‌کنند به سطح دیوار نصب می‌شوند. نحوه قرار گیری و فاصله بین توپی‌ها در روی دیوار مطابق با طرح خاص انتخابی خواهد بود.
۳- دیوار سبز شبکه ای: سازه بسیار سبکی است که حائلی از شبکه‌های فولادی برای گیاهان بالارونده ایجاد نموده که این حائل به دیوار یا به سازه ساختمان متصل می‌شود.شبکه های سیستمی اغلب برای نگهداری از گیاهانی که رشدی آهسته داشته، و به پشتیبانی بیشتری نیاز دارند، کاربرد دارند.
سیستم‌های شبکه توری انعطاف‌پذیر تر از سیستم کابلی بوده و قابلیت طراحی متنوع تری را دارند.
۴- نمد پلیمری: تجسم طرح شامل سیستم کاشت در روشی است که گیاهان زنده بر روی یک سطح عمودی کشت می‌گردند. این سیستم شامل یک پارچه نمدی پلیمری با قابلیت زهکشی مناسب میباشد که به شکل مشخصی تا خورده بر روی قاب زیرساخت قرار می‌گیرد؛ به نحوی که یک یا چند گلدان یا محفظه برای کشت عمودی به صورت ردیفی با جیب رو به بالا ایجاد گردد. گیاه در غلاف اولیه قرار گرفته و در این محفظه‌ها کشت می‌گردد. این روش سیستم جدیدتر نصبت به دیگر سیستم‌های اجرای دیوار سبز است و دارای مزایای بیشتری نصبت به روش‌های گذشته میباشد. از مزایای این سیستم نسبت به سایر سیستم‌ها می‌توان به سبکی سازه دیوارسبز، تعویض و تغییر آسان گیاهان، تهویه مناسب ریشه گیاهان، سیستم زهکشی قوی تر، آزادی عمل در انتخاب گیاهان مختلف و.. اشاره کرد.
۵- دیوار سبز هیدروپونیک: در روش هیدروپونیک نحوه اجرای دیوار سبز ، بستر کشت بر پایه آب میباشد به عبارتی خاک دیگر وجود ندارد و آب کلیه مواد غذایی این دیوار زنده را تأمین می‌نماید. از ویژگی‌های این روش استفاده از تنوع بیشتر گیاهان، ضخامت کم، سبک و امکان نقش پذیری میباشد به عبارتی طرح مد نظر کشیده شده و سپس گل‌ها و گیاهان نصب می‌گردد.دیوار سبز هیروپونیک بسیار جذاب بوده و مجهز به سیستم تأسیساتی میباشد که به صورت هوشمند مواد غذایی را به گیاهان تزریق می‌نماید. جالب توجه است که سابقه ایجاد و استفاده از تفکرات روش هیدروپونیک به ایران باستان برمی گردد.
انواع دیوار زنده یا اکسیژن ساز:
دیوار زنده فعال: این نوع دیوار با تلفیق و ادغام در تأسیسات گرمایش /سرمایش وتهویه ساختمان به گونه‌ای طراحی شده است تا هوای فضاهای داخلی را تصفیه نموده و به صورت تنظیم کننده حرارتی عمل کند .
دیوارهای سبز با فیلتر بیولوژیکی، ظرفیت تصفیه هوا را افزایش می‌دهند. پوششهای طبیعی موتورهای تصفیه کننده و پاک کننده هستند؛ و سیستم تهویه هوا با مکش از ریشه سیستم عمل می‌کند.
دیوار زنده غیر فعال: در دیوار غیرفعال هیچ مکانیزمی برای گردش هوا وجود ندارد. در عوض آنها به صورت باز نگهداری می‌شوند تا بهبودی نسبی در گردش هوای آزاد تا آنجا که ممکن است، ایجاد کنند.
جزییات مختلفی برای طراحی این دیوارها وجود دارد، که این جزییات بیشتر مربوط به چگونگی نگهداری گیاه بر روی دیوار و شکل قالب‌های نگهدارنده سیستم مربوط می‌گردد.
این سیستم‌ها جدیدترین نوع دیوارهای سبز میباشند. در این سیستم از هوای تولید شده توسط گیاهان در سیستم تهویه هوای ساختمان استفاده می‌شود. این دیوارها بر مبنای علم تصفیه هوای بیولوژیکی با واسطه گیاهی بر مبنای تحقیقاتی که در بیمارستان واترلوکشور کانادا انجام شده است، پایه ریزی شده است.
دیوارهای سبز با فیلتر بیولوژیکی، ظرفیت تصفیه هوا را افزایش می‌دهند. پوششهای طبیعی موتورهای تصفیه کننده و پاک کننده هستند و سیستم تهویه هوا با مکش از ریشه سیستم عمل می‌کند.
گیاهان مخصوص دیوار سبز :
جهت انتخاب گیاهان دیوار سبز توجه به عوامل شدید در هر منطقه در درجه اول اهمیت قرار دارد. برای مثال خشکی شدید هوا، وجود آب نامناسب، خاک و … . اما نکات زیر نیزبه صورت عمومی باید مد نظر قرار گیرد.
- روش اجرای دیوار سبز( کابلی و یا مدولار)
- موقعیت اقلیمی و اکولوژیک سایت شامل نور، دما، رطوبت محیط و …: عواملی همچون شدت نور، رطوبت محیط، حرارت، میزان و کیفیت آب در دسترس جهت آبیاری، شدت وزش باد، ارتفاع محیط و خاک و … در انتخاب گونه های مناسب مؤثر هستند.
- انتخاب گیاهان بومی:در صورت عدم انتخاب گونه های گیاهی ناسازگار با محیط، هزینه های نگهداری گیاهان به دلایل مختلف از جمله، خشکی و یا نیاز به آب فراوان، انواع آفات گیاهی و … افزایش خواهد یافت. همچنین گیاهان بومی هر منطقه نسبت به سایر گیاهان در برابر عواملی همچون نوسان های بالا و پایین دمایی، نوع خاک و … بسیار مقاومتر هستند.
- انتخاب گیاهان همیشه سبز: این آیتم متأثر از اقلیم می باشد. به این معنی که در اقلیم های سرد و خشک استفاده از گیاهان پوششی با تراکم بالا که نفوذ تابش خورشید را در بین برگها کاهش می دهد توصیه نمی گردد
- انتخاب گیاهان مقاوم
- بررسی گونه های مختلف گیاهی به لحاظ بصری و زیبایی شناختی: توجه به عواملی همچون تنوع رنگی، غنای بویایی، فرم، خزانپذیری و … در زیبایی بصری دیوار سبز بسیار مؤثر میباشد.
- آفات گیاهی: محیط زیست به صورت مشترک محل رشد و زیست بسیاری از جانوارن در کنار گیاهان میباشند و این جانوران بخشی از چرخه حیات هستند. بسیاری از این جانوران بی ضرر و اصطلاحا جزو حشرات پاک محسوب می گردند اما برخی از گیاهان به صورت طبیعی منجر به رشد و گسترش برخی از جانواران خواهند شد.برای مثال یکی از محلهای مناسب جهت زیست مارمولکها، گیاهان مو چسب هستند. بنابراین در انتخاب نوع گیاهان دیوار سبز توجه به این نکته نیز حائز اهمیت می باشد. علی الخصوص در فضاهای مسکونی.
مشخصات گیاهان مناسب دیوار سبز در فضای سایه یا آفتابی
پیچ امین الدوله
• درختچه‌ای بالا رونده و پیچنده و صعود تا ارتفاع ۱۰ متر
• دارای گلهایی بسیار معطر
• خاک مناسب: خاک غنی خاک قلیایی سبک و با زهکشی خوب و آب فراوان
• حداقل دمای قابل تحمل ۱۵- درجه سانتیگراد
پاپیتال
• دارای ساقه های دائمی چوبی و بالا رونده چسبنده و مناسب پوشش دیوار ها و فنسها
• گیاه پوششی و همیشه سبز
• رشد مناسب در سایه
• نسبت به شرایط محیطی دارای قدرت سازگاری بالایی
• رشد درحرارت بالا و پایین و روشنایی کم و زیاد و بر روی دیوار های شمالی و شرقی
• مناسب محیط نیمه سایه یا سایه
• خاک مناسب: خاکهای غنی و آلی
لیزوماکیا
• گیاه پوششی
• مقاوم و نیمه مقاوم نسبت به سرما
• خاک مناسب؛ خاک غنی از مواد آلی با زهکشی مناسب
• نیاز به سایه نسبی
• دارای برگهای طلایی در آفتاب و سایه سبز رنگ
ناز فرانسوی
• رشد تا ۳۰ سانتی متر
• برگهای آن ضخیم و گوشتی
• نیاز به نور خورشید کافی (تابستان در سایه و زمستان در نور مناسب)
• حداقل دمای قابل تحمل ۱۰- درجه سانتی گراد
• خاک مناسب؛ خاک سبک دارای زهکش
• نیاز به آب کم
شیر خشت
• گیاهی پایا به ارتفاع ۳ تا ۸ متر
• بوته های تازه کاشته شده آبیاری منظم – بوته های استقرار یافته مقاوم نسبت به بی آبی
• بخشی از روز سایه را تحمل می کند